Narzędzia badawcze

Badania zostały przeprowadzone metodą kwestionariuszową. Zostały użyte cztery kwestionariusze. 1.

1. Kwestionariusz Dobranego Małżeństwa (KDM- 2), którego autorami są Mieczysław Plopa i Jan Rostowski (Plopa, 2008) 
Kwestionariusz bada poziom satysfakcji małżeńskiej w czterech szczegółowych wymiarach. Wszystkie wymiary zsumowane dają wynik ogólny – odzwierciedlając ogólny poziom satysfakcji małżeńskiej. Poszczególne wymiary to:
Intymność- mierzy poziom satysfakcji z bycia w bliskiej relacji z partnerem. Przejawia się to w potrzebie budowania relacji otwartych, bliskich, zaangażowanych do pracy nad relacją, trosce o nią. Wysoki poziom intymności oznacza bliskie związanie partnerów, przekonanie o wzajemnej miłości.
Samorealizacja – mierzy poziom satysfakcji małżeństwa, w którym można realizować samego siebie. Role, które jednostka pełni właśnie jako małżonek i członek rodziny dają jej satysfakcję. Przy wysokim poziomie na tej skali małżeństwo staje się dla partnerów ważną częścią satysfakcjonującego życia.
Podobieństwo – mierzy poziom zgodności małżonków w kwestii ważnych celów małżeńskich i rodzinnych takich jak: czas wolny, rozwój związku, tradycje rodziny, wychowanie dzieci, organizacja życia w rodzinie.
Rozczarowanie – mierzy poziom rozczarowania małżeństwem, diagnozuje, na ile bycie w związku ogranicza poczucie niezależności i autonomii małżonka, jak mocno wycofany lub unikający jest partner i nie podejmujący odpowiedzialności za relację.

Kwestionariusz KDM-2 ma zastosowanie zarówno w przypadku badań małżonków indywidualnie jak i małżeństw. Składa się z 32 twierdzeń. Badany, udzielając odpowiedzi na pytania, ma za zadanie zakreślić jedną z pięciu odpowiedzi na skali od 1- „całkowicie się nie zgadzam”,
do 5 - „całkowicie się zgadzam”.
Ze względu na odmienne sformułowanie pytań przy wymiarze Rozczarowanie, do obliczania wyników odpowiedzi należy zrekodować. Kolejne pozycje w kwestionariuszu przyporządkowane poszczególnym wymiarom zostały wymieszane, aby uniknąć odpowiedzi z jednego wymiaru zamieszczonych po sobie.
Skala Intymność zawiera pozycje: 1, 5, 10, 14, 19, 23, 27, 31.
Skala Rozczarowanie zawiera pozycje: 2, 6, 8, 11, 15, 18, 20, 24, 28, 32.
Skala Samorealizacja zawiera pozycje: 3, 7, 12, 16, 21, 25, 29.
Skala Podobieństwo zawiera pozycje: 4, 9, 13, 17, 22, 26, 30.

Wyniki surowe przelicza się na steny, osobne dla mężczyzn i kobiet. Wybrane pozycje z kwestionariusza KDM-2:
6. Żałuję utraconej niezależności, swobody z okresu przedmałżeńskiego.
całkowicie się nie zgadzam nie zgadzam się nie mam zdania zgadzam się całkowicie się zgadzam
7. Przychodzące na świat dzieci powodują uatrakcyjnienie naszego związku, wprowadzają nowe i pozytywne treści.
całkowicie się nie zgadzam nie zgadzam się nie mam zdania zgadzam się całkowicie się zgadzam

2. Kwestionariusz Komunikacji Małżeńskiej (KKM), którego autorami są Mieczysław Plopa i Maria Kaźmierczak (Plopa, 2008)
Kwestionariusz bada jakość komunikacji małżeńskiej na trzech wymiarach:
Wsparcie – jest określane jako okazywanie szacunku partnerowi poprzez zainteresowanie problemami partnera, docenianie jego starań, codzienna troska o partnera jak też uczestnictwo we wspólnym rozwiązywaniu sytuacji problemowych;
Zaangażowanie – jest określane jako umiejętność okazywania sobie uczuć, co skutkuje wzajemnym zrozumieniem i bliskością w związku, staraniem atrakcyjnego spędzania wspólnego czasu, zaznaczanie wyjątkowości i wagi osoby oraz relacji z partnerem jak również dążenie do zapobiegania konfliktom;
Deprecjacja – jest określana jako przejawy komunikatów i zachowań agresywnych wobec partnera, próba dominacji partnera i kontroli jego działań, brak szacunku wobec partnera w związku;
Kwestionariusz Komunikacji Małżeńskiej ma zastosowanie zarówno w przypadku badań małżonków indywidualnie jak i małżeństw. Składa się on z 30 stwierdzeń dotyczących samooceny swojej komunikacji oraz 30 twierdzeń dotyczących oceny komunikacji partnera. Badani mogą zaznaczyć odpowiedź na skali od 1 do 5:
1- „nigdy (tak się nie zachowuję)”,
2- „rzadko”,
3- „czasami”,
4- „często”,
5- „ zawsze (tak się zachowuję)”.

Wyniki nie są rekodowane.
Kolejne pozycje w kwestionariuszu przyporządkowane poszczególnym wymiarom komunikacji zostały wymieszane, co pozwoliło uniknąć odpowiedzi z jednego wymiaru zamieszczonych po sobie.
Skala Wsparcie zawiera pozycje: 1, 4, 7, 12, 15, 18, 21, 23, 26, 30.
Skala Zaangażowanie zawiera pozycje: 2, 5, 8, 10, 13, 17, 20, 24, 28.
Skala Deprecjacja zawiera pozycje: 3, 6, 9, 11, 14, 16, 19, 22, 25, 27, 29.
Wyniki surowe przelicza się na steny, osobne dla mężczyzn i kobiet.

Przykładowe pozycje z Kwestionariusza Komunikacji Małżeńskiej
a) samoocena
Interesuję się sukcesami i problemami męża/żony.
nigdy (tak się nie zachowuję) rzadko czasami często zawsze ( tak się zachowuję)
b) ocena partnera
Mój mąż/żona interesuje się moimi sukcesami i problemami.
nigdy (tak się nie zachowuję) rzadko czasami często zawsze ( tak się zachowuję)

3. Kwestionariusz Stylów Przywiązaniowych (KSP), którego autorem jest Mieczysław Plopa (Plopa, 2008)
Kwestionariusz bada styl przywiązania, jakim charakteryzuje się partner w związku według typologii stworzonej przez Shavera i Hazan(1987), zakładającej istnienie trzech stylów przywiązania: bezpiecznego, lękowo-ambiwalentnego i unikowego.
Styl bezpieczny charakteryzuje jednostkę z wysokim poziomem satysfakcji z bycia w związku. Wynika z przekonania o dostępności partnera w trudnych chwilach jako źródła wsparcia i pomocy. Partnerzy nie odczuwają oporu ani barier w komunikacji, swobodnie okazują sobie uczucia, wzajemna zależność nie jest dla jednostki krępująca.
Styl lękowo-ambiwaletny charakteryzuje jednostkę niespokojną o trwałość lub uczucia w związku, jest ona stale czujna, martwiąca się o związek. Jednostka przeżywa relację ambiwalentnie: jako źródło niepokoju, wzmożonych oczekiwań co do zachowań partnera lub zaniżonego poczucia bezpieczeństwa.
Styl unikowy w związku charakteryzuje jednostkę niezainteresowaną kontaktem z partnerem, unikającą bliskości. Jednostka o stylu unikowym odczuwa dyskomfort, gdy partner okazuje jej uczucia i potrzebę zbliżenia. Buduje wyraźne granice i role, które ściśle kontroluje w związku. Wystrzega się spontaniczności i otwartej komunikacji.

Kwestionariusz KSP ma zastosowanie zarówno w przypadku badań małżonków indywidualnie jak i małżeństw. Składa się on z 24 stwierdzeń, na które badani mogą odpowiedzieć na skali od 1 do 7 gdzie:
1 - to „zdecydowanie się nie zgadzam”,
7 - to „zdecydowanie się zgadzam”.

Wyniki nie są rekodowane.
Kolejne pozycje w kwestionariuszu przyporządkowane poszczególnym stylom zostały wymieszane, co pozwoliło uniknąć odpowiedzi z jednego wymiaru zamieszczonych po sobie. Kwestionariusz bada więc równolegle występowanie trzech stylów w zachowaniach jednostki, ale konstrukcja pytań wyklucza współwystępowanie wysokich wyników na trzech skalach.
Styl bezpieczny zawiera stwierdzenia: 1, 4, 7, 10, 13, 16, 19, 22.
Styl lękowo-ambiwalentny zawiera stwierdzenia: 2, 5, 8, 11, 14, 17, 20, 23.
Styl unikowy zawiera stwierdzenia: 3, 6, 9, 12, 15, 18, 21, 24.
Wyniki surowe przelicza się na steny, osobne dla mężczyzn i kobiet.

Przykładowe stwierdzenia z KSP:
1. Łatwo jest mi być czułą/czułym w stosunku do męża/żony.
Zdecydowanie się nie zgadzam. 1 2 3 4 5 6 7 Zdecydowanie się zgadzam.
2. Często martwię się, że mój mąż/żona nie będzie chciał/-a ze mną być.
Zdecydowanie się nie zgadzam. 1 2 3 4 5 6 7 Zdecydowanie się zgadzam.

4. Kwestionariusz Nadziei Podstawowej (BHI-R), którego autorami są Jerzy Trzebiński i Mariusz Zięba (2003)
Kwestionariusz BHI-R składa się z 20 twierdzeń, z czego 16 jest diagnostycznych. Bada on ogólny poziom nadziei podstawowej. Twierdzenia kwestionariusza dotyczą tematu sensowności świata i przychylności świata wobec ludzi. Jako pozycje buforowe ( nie brane pod uwagę w sumowaniu wyników) zaplanowano twierdzenia nr: 1, 6, 11, 17.
Wyniki zaznaczone przez badanych nie wymagają rekodowania. Wskaźnik ogólnego poziomu nadziei podstawowej powstaje dzięki zsumowaniu punktów oznaczonych przez badanych z pozycji diagnostycznych: 2, 3, 4, 5, 7, 8, 9, 10, 12, 13, 14, 15, 16, 18, 19, 20. Możliwy do uzyskania zakres punktów wynosi od 16 do 80 punktów. Poziom nadziei podstawowej rośnie wraz z liczbą otrzymanych punktów. W kwestionariuszu BHI-R badany ma możliwość zaznaczania odpowiedzi na 5- stopniowej skali (od „zdecydowanie się nie zgadzam” - 1 do „zdecydowanie się zgadzam” - 5).

Przykładowe pozycje kwestionariusza:
14. Istnieje jakiś niewzruszony porządek świata, któremu nie mogą zagrozić największe nawet katastrofy i zmiany.
Zdecydowanie się nie zgadzam. 1 2 3 4 5 Zdecydowanie się zgadzam.
15. Ludzie sprawiedliwi i dobrzy będą w jakiś sposób wynagrodzeni.
Zdecydowanie się nie zgadzam. 1 2 3 4 5 Zdecydowanie się zgadzam.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz